انفجار ذهن

دکتر احمد روستا ملقب به پدر بازاریابی نوین در ایران در سال 1327 و در شهر يزد ديده به جهان گشود. ايشان مدرک دکترای مدیریت خود را از دانشگاه برادفورد انگلستان در سال 1979 میلادی اخذ نمود و عضو رسمی هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی – دانشکده مدیریت و حسابداری بود. دکتر روستا دارای 34 سال سابقه تدریس، تحقیق و مشاوره در امور مدیریت، بازاریابی، صادرات ، تبلیغات و مدیریت استراتژیک و دارای مقالات و کتاب های تالیفی متعددی است. دکتر روستا در تاریخ بیستم آذر ماه سال 1400 پس از سال ها مبارزه با بیماری بدرود حیات گفت. روحش شاد.

آدرس وبسایت: www.Drroosta.ir

تعدادی از آثار دکتر احمد روستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مدیریت بازاریابی (به همراه دکتر داور ونوس و دکتر عبدالحمید ابراهیمی)
2. تحقیقات بازاریابی(نگرشی کاربردی)(به همراه دکتر داور ونوس و دکتر عبدالحمید ابراهیمی)
3. رفتار مصرف کننده
4. مدیریت صادرات و بازاریابی بین‌المللی
5. تکنیکها و تاکتیکهای تبلیغات
6. مدیریت و مهارتهای فروش
7. با بزرگان بازاریابی دنیا
8. نخبگان بازاریابی
9. از رویا تا واقعیت
10. مهندسی ذهن و ان ال پی
11. برنامه ریزی رسانه‌های تبلیغاتی
12. تبلیغات تریزی
13. گنجینه فروش
14. الگوی مدیریت یزدی ها
15. کیمیای فروش با جاذبه‌های مالی وعاطفی
16. مدیریت استراتژیک تبلیغات
17. راهگشای فروش
18. کسب کار سبز
19. بازاریابی عصبی

این روزها کسب و کارهای بسیاری ملاحظه می­شوند که در پی بالا آوردن لوگو و نشان تجاری خود از طریق تبلیغات محیطی و یا تبلیغات تلویزیونی و یا فضای مجازی می باشند. صد البته که در کوتاه مدت و به شکل مقطعی این قبیل شیوه ها میتواند تاثیرات زود هنگام داشته باشد، لاکن در میان مدت و به شکل پویا این شیوه ­ها ماندگار نیستند.

به لحاظ اهمیت پیوستگی موضوع برندینگ با سایر اجزاء سازمان؛ مایل هستم به مولفه ­های تاثیر گذار در طراحی برند سازمانی اشاره داشته باشم.  

شروع فرآیند طراحی و یا بازسازی برند، منجر به تبیین و یا تغییر در وجهه­ ی سازمان، شامل چگونگی عرضه­ ی محصولات و یا خدمات در ذهن مشتریان و یا کارکنان سازمان می­شود. در نظر داشته باشیم که نام برند، لوگو، شعار نشانه ­هایی از موقعیت استراتژیک سازمان و جهت گیری­ ها و باورهای آن را دارد.

بر خلاف تصور رایج، وظیفه برندسازی محدود به بخش بازاریابی بنگاه نمی­شود و تمامیت بخش های یک سازمان- اعم از ساختارها و فرآیندهای سازمان را متوجه خود می­کند. به دیگر بیان برندها، وظیفه همسوسازی و ایجاد تعادل در بین دیگر مولفه­ های سازمانی را بر عهده دارند.

مطابق تصویر فوق؛ برندها از یک سو ریشه در ارزش­ ها و قول و وعده­ هایی دارند که سازمان متعهد به تامین آن شده است و از دیگر سو، برندها ارتباط مستقیم و دائمی با جامعه خدمات گیرندگان و یا مصرف کنندگان خود دارند. همچنین برندها، کارکنان سازمان را در برنامه­ های برندینگ سهیم می­کنند.

محرک­ های محیطی از قبیل قوانین و مقررات، تورم و بروز شرایط مالی برای سازمان، وضعیت رقبا، فناوری، نوآوری در کسب و کار و امثالهم می­توانند بر وضعیت یک برند و دستاوردها و عملکرد آن موثر واقع شوند، فلذا موقعیت برند می بایستی بطور پویا و پیوسته کنترل و ارزیابی شود و متناسب با شرایط آمادگی­ های لازم در سازمان و فرآیندهای آن انجام شود.  

برای در اختیار داشتن مشاوره تخصصی با مهندس سعید رضائیان تماس حاصل فرمائید. 09123935377

🔶 توسعه یک کسب و کار، اگر مهم‌ترین وظیفه واحد بازاریابی نباشد، یکی از مهم‌ترین وظایف آن است. با این حال، بسیاری از مدیران بازاریابی به دلیل توجه بیش از حد به وظایف روزمره‌شان، از این وظیفه استراتژیک و بلندمدت غفلت می‌کنند

🔷 ماتریس آنسوف، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای طراحی استراتژی‌های توسعه‌ای است که طبق آن، یک شرکت می‌تواند با کمک یک یا تمام این چهار استراتژی، کسب و کارش را توسعه بدهد:

1⃣ استراتژی نفوذ در بازار

در این استراتژی با کمک ابزارهایی مثل تخفیف، تبلیغات، جشنواره فروش و غیره، فروش‌ محصول فعلی‌مان را در بازارهای هدف فعلی‌مان افزایش می‌دهیم

2⃣ استراتژی توسعه بازار

در این استراتژی با گسترش شبکه‌های توزیع خود، وارد بازارهای هدف جدیدی می‌شویم که قبلا در آنها حضور نداشتیم

3⃣ استراتژی توسعه محصول

در این استراتژی، با بهبود محصولات فعلی‌مان یا معرفی محصولات جدید، کسب و کارمان را توسعه می‌دهیم

4⃣ استراتژی تنوع‌بخشی

در این استراتژی وارد کسب و کارهای جدید می‌شویم و سبد سرمایه‌گذاری‌مان را متنوع می‌کنیم

▫️ علاوه بر این چهار استراتژی اصلی، برای توسعه کسب و کارمان می‌توانیم از هشت استراتژی دیگری که فیلیپ کاتلر آنها را در کتاب هشت راه برنده شدن، توضیح داده است نیز استفاده کنیم. این هشت استراتژی عبارتند از:

1⃣ افزایش سهم بازار محصولات اصلی و سودآورمان

2⃣ توسعه پایگاه مشتریان شرکت از طریق جذب مشتریان جدید بیشتر، افزایش رضایت و وفاداری مشتریان کنونی و کاهش نارضایتی و عدم تکرار خرید مشتریان کنونی

3⃣ افزایش محبوبیت و معروفیت برند کنونی‌مان و سپس استفاده از آن برای معرفی محصولات بیشتر

4⃣ ارائه محصولات و خدمات جدید و خلاقانه

5⃣ ورود به بازارهای بین‌المللی از طریق سرمایه‌گذاری در آنها یا صادرات به آنها

6⃣ خریدن رقبا یا ادغام شدن با آنها

7⃣کسب شهرت از طریق پایبندی به مسئولیت‌های اجتماعی

8⃣ ارائه محصولات خاص به سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی

▫️ همچنین کاتلر در کتاب هشت راه برنده شدن می‌نویسد، توسعه‌ای مطلوب است که این سه ویژگی را داشته باشد:

1⃣ پرسود باشد و سودآوری شرکت را در بلندمدت افزایش دهد

2⃣ منافع بلندمدت مشتریان و جامعه را مدنظر قرار دهد

3⃣ به منابع طبیعی و محیط زیست، کمترین آسیب را وارد کند

🔶 توسعه یک کسب و کار، اگر مهم‌ترین وظیفه واحد بازاریابی نباشد، یکی از مهم‌ترین وظایف آن است. با این حال، بسیاری از مدیران بازاریابی به دلیل توجه بیش از حد به وظایف روزمره‌شان، از این وظیفه استراتژیک و بلندمدت غفلت می‌کنند

🔷 ماتریس آنسوف، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای طراحی استراتژی‌های توسعه‌ای است که طبق آن، یک شرکت می‌تواند با کمک یک یا تمام این چهار استراتژی، کسب و کارش را توسعه بدهد:

1⃣ استراتژی نفوذ در بازار

در این استراتژی با کمک ابزارهایی مثل تخفیف، تبلیغات، جشنواره فروش و غیره، فروش‌ محصول فعلی‌مان را در بازارهای هدف فعلی‌مان افزایش می‌دهیم

2⃣ استراتژی توسعه بازار

در این استراتژی با گسترش شبکه‌های توزیع خود، وارد بازارهای هدف جدیدی می‌شویم که قبلا در آنها حضور نداشتیم

3⃣ استراتژی توسعه محصول

در این استراتژی، با بهبود محصولات فعلی‌مان یا معرفی محصولات جدید، کسب و کارمان را توسعه می‌دهیم

4⃣ استراتژی تنوع‌بخشی

در این استراتژی وارد کسب و کارهای جدید می‌شویم و سبد سرمایه‌گذاری‌مان را متنوع می‌کنیم

▫️ علاوه بر این چهار استراتژی اصلی، برای توسعه کسب و کارمان می‌توانیم از هشت استراتژی دیگری که فیلیپ کاتلر آنها را در کتاب هشت راه برنده شدن، توضیح داده است نیز استفاده کنیم. این هشت استراتژی عبارتند از:

1⃣ افزایش سهم بازار محصولات اصلی و سودآورمان

2⃣ توسعه پایگاه مشتریان شرکت از طریق جذب مشتریان جدید بیشتر، افزایش رضایت و وفاداری مشتریان کنونی و کاهش نارضایتی و عدم تکرار خرید مشتریان کنونی

3⃣ افزایش محبوبیت و معروفیت برند کنونی‌مان و سپس استفاده از آن برای معرفی محصولات بیشتر

4⃣ ارائه محصولات و خدمات جدید و خلاقانه

5⃣ ورود به بازارهای بین‌المللی از طریق سرمایه‌گذاری در آنها یا صادرات به آنها

6⃣ خریدن رقبا یا ادغام شدن با آنها

7⃣کسب شهرت از طریق پایبندی به مسئولیت‌های اجتماعی

8⃣ ارائه محصولات خاص به سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی

▫️ همچنین کاتلر در کتاب هشت راه برنده شدن می‌نویسد، توسعه‌ای مطلوب است که این سه ویژگی را داشته باشد:

1⃣ پرسود باشد و سودآوری شرکت را در بلندمدت افزایش دهد

2⃣ منافع بلندمدت مشتریان و جامعه را مدنظر قرار دهد

3⃣ به منابع طبیعی و محیط زیست، کمترین آسیب را وارد کند

محتوا عضو جدانشدنی تمام استراتژی‌های بازاریابی است. خواندن تجربیات بازاریابان موفق کلید اصلی رشد مهارت‌های تولید محتوای جدید و تأثیرگذار برای افزایش تعداد مشتری‌ها است.

بازاریابی محتوا چیزی فراتر از برگزاری کمپین‌های موفق و تلاش برای رشد کسب‌وکار است. بازاریابی محتوا یعنی پیدا کردن راه‌های جدید و خلاقانه برای جذب مشتری از طریق محتوای جذاب. یک بازاریاب محتوا نمی‌تواند با انجام کارهای تکراری و تقلید از سایر برندها کمپین موفقیت‌آمیزی طراحی کند. یاد گرفتن استراتژی‌های جدید و امتحان کردن ایده‌های نو به یک بازاریاب محتوا کمک می‌کند همیشه در کارش موفق باشد.

بهترین راه برای یاد گرفتن استراتژی‌های جدید و رسیدن به این هدف، استفاده از نصیحت بازاریابان و کارآفرینان مطرح دنیا است. از آنجایی که شرکت کردن در کارگاه‌ها یا کلاس‌های آموزشی هزینه‌بر است، خواندن جدیدترین کتاب‌ها می‌تواند در این رابطه دیدگاه خوبی به فرد بدهد. در ادامه‌ی این مقاله‌ به معرفی کتاب‌های برتر در زمینه‌ی بازاریابی محتوا می‌پردازیم. خواندن این کتاب‌ها به بهبود استراتژی بازاریابی و افزایش میزان فروش کمک می‌کند.

امروزه ثابت شده است که ذهن ناخودآگاه انسان نسبت به ذهن خودآگاه وی تاثیر بیشتری بر زندگی و انتخاب هایش دارند. بر این پایه بازاریابان با استفاده از علوم شناختی و عصب شناسی به عنوان یک ابزار جدید در بازاریابی و تبلیغات استفاده می کنند و سعی میکنند افراد بیشتری را به وب سایت های خود جلب کنند، مدت زمان بیشتری افراد را در وب سایت نگه داشته و سپس بازدید کننده را روانه کانال خرید نمایند.

در بازاریابی عصبی یا همان نورو مارکتینگ (NeuroMarketing) بر رفتارهای مصرف کننده از دیدگاه مغز انسان و فرآیند تصمیم گیری مطالعه می شود. بیش از 90 درصد تصمیم گیری در خرید توسط بخش ناخودآگاه اتفاق می افتد. به همین دلیل ملاحظه می شود که شما مثلا رفته اید ماکارونی بخرید ولی در فروشگاه تیشرت و رب گوجه فرنگی نیز خریده اید. این به تکنیک های موثری اشاره دارد که به دستکاری در ضمیر ناخودآگاه مشتری فرمان میدهد. بازاریابی عصبی از جمله موضوعات بین رشته ای و نوظهور است که به درک بهتر عملکرد مغز کمک میکند و از این طریق به بهبود عملیات بازار یابی و فروش می انجامد.

مهمترین کاربردهای بازاریابی عصبی یا همان نورو مارکتینگ (NeuroMarketing) عبارتند از:

علوم شناختی(Cognitive Science) سعی بر شناخت جهان دارند. سرمایه انسان توانایی شناخت است. با علوم شناختی میتوان به عظمت عالم و انسان پی برد. این عملیات از طریق مغز و ذهن آدمی اتفاق می افتد. فلسفه ذهن شاخه‌ای از فلسفه است که به مطالعه ماهیت ذهن(Mind)، فعالیتهای ذهن، خصوصیات ذهن، هشیاری و رابطه آنها با بدن مادی می‌پردازد. روان‌شناسی شناختی به بررسی فرایندهای درونی ذهن(مکانیسم های نورونی یا همان سیم کشی ها و مدارات داخل مغز که حدود صد بیلیون سلول در مغز انسان است) از قبیل حل مسئله، حافظه، ادراک، شناخت، زبان و تصمیم گیری در موجودات زنده می‌پردازد. موضوعاتی ازاین قبیل که انسان و سایر موجودات چگونه و با چه ساختاری به درک، تشخیص و حل مسئله می‌پردازد و این که ذهن چگونه اطلاعات دریافتی از حواس (مانند بینایی یا شنوایی) را درک می‌کند و یا اینکه حافظه انسان چگونه عمل می‌کند و چه ساختاری دارد؛ از عمده مسائل قابل توجه دانشمندان این رشته می‌باشد که با استفاده از روش تحقیق علمی و بررسی موارد قابل مشاهده دنبال می‌شود و از این طریق فرایندها و پدیده‌های ذهنی مانند باور، خواست و انگیزش مورد مطالعه قرار می‌گیرد. گام بعدی شبیه سازی اعمال مغز در محصولات سایر رشته های مهندسی مثل روباتیک و غیره است. بطوریکه انسان بتواند فکر کند و ماشین بتواند عمل کند.

نوخاستگی(Emergence) توجیه حالات ذهنی انسان است. پدیده هایی مثل گوش دادن به موسیقی، یا شرکت در مراسم و مجالس عرفانی و مذهبی یا تاثیراتی که از دیدن یک تابلوی نقاشی میگیریم، جملگی پدیده های نوخاسته هستند. آثار دانشمندان، نمادهای فرهنگی، زبان مثال هایی از نوخاستگی هستند. فراکتال ها، تصاویر هندسی در طبیعت(برخال ها)، حتی شورش های اجتماعی که بر اثر تغییر احوال و احساسات جوامع شکل می گیرد، پدیده های نوخاسته هستند. استفاده از استعاره ها(سریال عروسکی کلاه قرمزی که به شدت از استعاره ها استفاده میکند) و غیره. ایشان معتقدند که با تولیدات هنری میتوانیم بر ضمیر ناخودآگاه مخاطب تاثیر گذارده و به شکل غیر مستقیم منجر به بروز رفتار هنجاری شویم. پرهیز از القائات مستقیم- خود مردم بتوانند احساس دریافت آگاهی کنند. مجموعه این تکنیک ها و علوم در سایر رشته از قبیل اقتصاد، مهندسی، آموزش و پرورش و ... نیز استفاده می شود.

استفاده از علوم شناختی در نورو مارکتینگ (NeuroMarketing).  شاخه ای از دانش بازاریابی است بطوریکه پیام هایمان را به گونه ای طراحی کنیم که برای مغز انسان جالب توجه و قابل دریافت باشد و مشتری و مخاطب رفتاری انجام دهد که مطابق اهداف پیام باشد. به این شیوه تمایل به خرید را در مشتری بوجود آورده ایم.

از میان همه‌ی رسانه‌های تبلیغاتی، تلویزیون، رادیو و بیلبورد جزو گران قیمت‌ترین رسانه‌ها هستند که کسب و کارهای کوچک و بسیاری از استارت آپ‌ها به احتمال زیاد نمی‌توانند از آن استفاده کنند.

در چنین شرایطی بهترین راهکار، استفاده از بازاریابی پارتیزانی یا چریکی (Guerrilla Marketing) است.

تفاوت بازاریابی سنتی و چریکی

اصلی‌ترین تفاوت این دو در تاکتیک‌های آن‌هاست که در مورد بازاریابی چریکی بر این موارد تاکید زیادی دارد:

خلاقیت

 روابط خوب

 رضایت

جی کانرد لویسون، پدر بازاریابی چریکی، این استراتژی را اینگونه توصیف می‌کند:

    روحیه و ماهیّت بازاریابی چریکی همواره یک چیز است: دستیابی به هدفهای متعارف مانند سود و جلب رضایت مخاطب، با استفاده از روش‌های غیر متعارف و با سرمایه‌گذاری بر روی انرژی، به جای پول.

همانطور که دیدیم، بازاریابی چریکی به راحتی قابل پیاده‌سازی بوده و هزینه مالی آن بسیار پایین است. با اینحال، می‌تواند یک تاثیر قابل توجه در مخاطب داشته باشد و برند را به شکلی جذاب و خلاقانه به مشتری معرفی نماید. دقیقاً به خاطر همین ویژگی‌ها بوده که این روش بازاریابی، تا به امروز، توانسته موفقیت‌های بسیاری را برای کسب و کارهای کوچک در جای جای دنیا به همراه داشته باشد.

هدف اصلی بازاریابی پارتیزانی آن کسب و کارهای کوچکی بودند که به دنبال روش‌های ساده و کم خرج برای جذب مخاطب هستند. اما این نوع از بازاریابی لزوماً منحصر به تجارت‌های کوچک نیست و تا به حال، بسیاری از برندهای تجاری بزرگ نیز با موفقیّت از آن استفاده کرده‌اند.

اصول تبلیغات چریکی را می‌توان در بازاریابی اینترنتی نیز پیاده‌سازی کرد. ما می‌توانیم با یک هزینه کم، راهکارهایی پیدا کنیم که مخاطبان خود را غافلگیر کنیم و نام خود را در ذهن آنها حک کنیم. البته، برای این منظور بهتر است که شناخت درستی از فضای اینترنت پیدا کنیم و دقیقاً با ویژگی‌ها، مزایا و معایب بازاریابی آنلاین آشنا باشیم.

نمونه ای از کاربرد هنر در روش های تاثیرگذار بازاریابی چریکی با هزینه اندک

فرصتی دست داد تا در سمینار تخصصی خدمات گردشگری و مهمان نوازی با تاکید بر بازاریابی دیجیتال شرکت کنم. این رویداد به همت موسسه کسب ناب طراحی شده بود و در سالن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.  برای بنده که کارشناس فناوری اطلاعات هستم و از سوی دیگر به  حوزه گردشگری هم علاقمندی دارم، فرصت بسیار مغتنمی بود. به هر روی فناوری در همه عرصه ها جا باز کرده و تحولات بنیادینی را بوجود آورده. صدای گام های این تحول در کشور ما هم شنیده می شود. موضوعات زیر توسط پنج سخنران ارائه شد که هریک در بخشی به شیوه سخنرانی و یا ارائه کارگاهی موضوعات زیر را دنبال کردند.  

(آقای دکتر جلال نصیریان)

1-      تبیین وضع موجود و تحلیل روندهای آتی در بازاریابی گردشگری

2-      معرفی و تمایز بازاریابی و فروش خدمات گردشگری و مهمان نوازی

3-      راهبردهای فنون مذاکره و فروش خدمات گردشگری

(آقای دکتر نادر سید امیری)

1-      نکات کلیدی در بازاریابی و فروش سازمانی B2B  در صنعت گردشگری

2-      استراتژی قیمت گذاری در صنعت گردشگری

 (جناب آقای توحید اشرفی از مدیران ارشد سایت خدمات گردشگری علی بابا)

1-      استراتژی متنوع بازاریابی و فروش خدمات گردشگری

2-      روش های افزایش فروش

3-      بکارگیری ابزارهای نوین و آنلاین در بازاریابی

4-      تجربیات شرکت های موفق خارجی(Booking.com)  

و شرکت ایرانی علی بابا  (alibaba.ir    jabama.ir)

(جناب آقای دکتر محسن کرابی)

1-      راهبردهای حضور در نمایشگاه های ملی، بین المللی و گردشگری

2-      نحوه رقابت در بازارهای بین المللی و جذب گردشگرهای خارجی

3-      تجربیات کلیدی شرکت های موفق در صنعت گردشگری

(جناب آقای اشکان بروج)

بازاریابی دیجیتال با تاکید بر محتوا و شبکه های اجتماعی در صنعت گردشگری

 به نظر بنده مطالب جناب آقای توحید اشرفی و سخنرانی جناب آقای اشکان بروج بسیار کاربردی و مفید بود. در ادامه سایت آکادمی گردشگری ایران نیز معرفی شده است.

سایت آکادمی گردشگری ایران

علوم شناختی(Cognitive Science) سعی بر شناخت جهان دارند. سرمایه انسان توانایی شناخت است. با علوم شناختی میتوان به عظمت عالم و انسان پی برد. این عملیات از طریق مغز و ذهن آدمی اتفاق می افتد. فلسفه ذهن شاخه‌ای از فلسفه است که به مطالعه ماهیت ذهن(Mind)، فعالیتهای ذهن، خصوصیات ذهن، هشیاری و رابطه آنها با بدن مادی می‌پردازد. روان‌شناسی شناختی به بررسی فرایندهای درونی ذهن(مکانیسم های نورونی یا همان سیم کشی ها و مدارات داخل مغز که حدود صد بیلیون سلول در مغز انسان است) از قبیل حل مسئله، حافظه، ادراک، شناخت، زبان و تصمیم گیری در موجودات زنده می‌پردازد. موضوعاتی ازاین قبیل که انسان و سایر موجودات چگونه و با چه ساختاری به درک، تشخیص و حل مسئله می‌پردازد و این که ذهن چگونه اطلاعات دریافتی از حواس (مانند بینایی یا شنوایی) را درک می‌کند و یا اینکه حافظه انسان چگونه عمل می‌کند و چه ساختاری دارد؛ از عمده مسائل قابل توجه دانشمندان این رشته می‌باشد که با استفاده از روش تحقیق علمی و بررسی موارد قابل مشاهده دنبال می‌شود و از این طریق فرایندها و پدیده‌های ذهنی مانند باور، خواست و انگیزش مورد مطالعه قرار می‌گیرد. گام بعدی شبیه سازی اعمال مغز در محصولات سایر رشته های مهندسی مثل روباتیک و غیره است. بطوریکه انسان بتواند فکر کند و ماشین بتواند عمل کند.

چندی پیش دکتر سید کمال خرازی، دبیر ستاد راهبردی توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سخنرانی با عنوان علوم شناختی و رسانه به ابعاد موضوع علوم شناختی و نوخاستگی پرداخت.

تصور ما از شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک و یا اینستاگرام، در حد ابزارهای تفریحی و سرگرمی است در حالی که شبکه های اجتماعی لزوما برای اشتراک گذاری عکس و فیلم نیست، اما می‌توان از این سایت ها استفاده‌های دیگری هم کرد، مثلا تعدادی از کاربران ایرانی با استفاده از آن وبلاگ می‌نویسند. اما من در اینجا می‌خواهم نمونه ای را معرفی کنم که توسط یک تجربه فردی موفق به ایجاد یک کسب و کار در خور توجه شده است. شیوه جالب آقای «اروین لَل» که تجربه کم کردن وزن خود را از طریق رژیم درمانی با دیگران در میان گذاشته است و از این راه برای خود مشاوره و بازاریابی فراهم ساخته است. در ادامه این مطلب را بخوانید...