سازمان متاورسي
○در «متاورس»، شخصيتها بهصورت «آواتار» (Avatar) حضور دارند. اصطلاح «آواتار» در داستانهاي تخيلي استفاده شد. فيلم معروف جيمز كامرون به نام آواتار در سال ۲۰۰۹ و فيلم «بازيكن شماره يك آماده» (۲۰۱۸) ساخته استيو اسپيلبرگ، «آواتار» را بر سر زبانها انداخت. ابداع واژه «آواتار» اولین بار توسط «ريچارد گاريوت» براي يك بازيكن رایانهای به كار برده شد.
در علوم رایانهای، آواتارها ميتوانند عكس، نقاشي يا نمايشهاي سهبعدی باشند. «متاورس» يا فرادنيا نظريهاي درباره يك فنّاوری جديد در آينده است. متاورس از تركيب دو واژه «متا» (Meta) به معني: فراتر و «يونيورس» (Universe) به معناي: جهان يا گيتي ايجاد شده است. بنابراين ميتوان متاورس را جهان برتر يا برتر از جهان معني كرد.
□متاورس يك دنياي سهبعدی است كه يك جهان تمام ديجيتالی را با دنياي فيزيكي تركيب ميكند. در اين دنيا افراد ميتوانند به هر آنچه نياز دارند دسترسي داشته باشند. در حقيقت متاورس: پيوند جهان فيزيكي با زندگي ديجيتالی، دنياي آواتارها و نسلهاي بعدي اينترنت است.
●به نظر ميرسد سازمانها در آيندهاي نهچندان دور به سه شكل خود را نشان خواهند داد:
۱. سازمانهاي فيزيكي: سازمانهايي كه با ساختمانها و اتاقهاي متعدد و ساختارها و نقشها و شرح وظايف، با حضور فيزيكي مديران و كاركنان به فعاليت ميپردازند.
۲. سازمانهاي برخط: سازمانهاي هوشمندي كه از طريق اينترنت فعاليت ميكنند. عمده فعاليت مديران و كاركنان بهصورت مجازي انجام ميگيرد.
۳. سازمانهاي متاورسي: سازمانهايي كه ساختمان فيزيكي ندارند، معماري اين نوع سازمانها سهبعدی خواهد بود، ساختار سازماني و نقشها متحول خواهند شد. بُعد زماني و مكاني از بين خواهد رفت و نيروي انساني بهصورت آواتار به فعاليت ميپردازد.
○زاكربرگ ايده «متاورس» را در اوج بحران كرونا و تعطيلي بسياري از مراكز مطرح كرد. او به دنبال ساختن دنيايي فرا فيزيكي است با شبحهايي به نام «آواتار» در ساختمانها و محلهايي غيرفيزيكي. او در مصاحبه با كيسي نيوتن ايده «دفتر کار بیکران» (Infinite office) را مطرح ميكند. زاكربرگ ميگويد: براي اينكه زمان كار مفيد و بازده فردي داشته باشيم بايد چيدمان مطلوب خودمان را داشته باشيم، چيزي كه ما اسمش را «دفتر كار بيكران» گذاشتهايم. همين الآن هم نوعي از اين دفتر كار را براي هدستهاي واقعيت مجازيمان داريم كه دارد به سرعت بهتر ميشود. در ادامه ميگويد: من همين الآن هم جلسات زيادي را به شكل واقعيت مجازي برگزار ميكنم. بعد شكل حضور «آواتاري» در جلسات و ديدن افراد مقابل و چپ و راست و استفاده از ابزارهاي متعدد براي برقراري ارتباط و گفتوگو و تبادلنظر را تشريح ميكند.
■ بنابراين تصورم اين است كه در آينده ساختمانهاي اداري فعلي جاي خود را به فضاهاي سهبعدی مجازي خواهند داد. طراحان و مهندسان فناوري اطلاعات در دنياي مجاز، فضاهاي اداري را خواهند ساخت و خرید و فروش و اجاره ادارات مجازي بازار جديدي را ايجاد خواهد كرد.
□ در جســتوجوي «متــاورس» در اينترنــت قـدم مــيزدم، ايـــن آگــــهي نظرم را جلب كرد: «املاك مجازي ما به زودی براي فروش آماده ميشود»، «يك قطعه زمين متاورس كه مالكان ممكن است آن را به متاهوت تبديل كنند يا بعداً در بازار ثانويه بفروشند.» «يك اقامتگاه متاورس شامل اتاقهاي مجازي چندمنظوره: اتاق NET، اتاق رويداد، اتاق خريد و موارد ديگر.»
●سازمانهاي متاورسي در حال شكلگيري هستند. با توسعه متاورس در جهان (جهان مادي- جهان مجازي) ساختار سازمانها تغيير خواهد كرد؛ مديريت تعريف جديدي پيدا ميكند! كاركنان به شكل ديگري به كار خواهند پرداخت و تخصصهاي جديدي را نياز خواهند داشت. مشاغل از زمين به آسمان منتقل ميشود. كاركنان در كنج خلوت خانه ميتوانند در دوردستترين نقطه كره زمين به كار بپردازند. روابط جديدي بين كارگر و كارفرما شكل ميگيرد.
○در سازمانها جنسيت، سن، نژاد، دين، فرهنگ و رنگ از بين خواهد رفت، مديريت منابع انساني تعريف جديد پيدا ميكند. روابط پولي تغيير و ارزهاي ديجيتالي جايگزين ميشود. روانشناسي و جامعهشناسي و مردمشناسي سازماني باز تعريف خواهد شد. سازمانهاي آموزشي (مدارس و دانشگاهها) بدون مرز و ساختارهاي آموزشي، كلاس درس، معلم، مديريت آموزشي، سرفصل دروس تغيير شگرفي خواهند كرد. در نحوه آموزش و صدور مدارك تحصيلي انقلابي بر پا ميشود. البته مانند هر نوآوري، مخالفتها و محدوديتهايي به وجود ميآيد. مخالفيني به پا خواهند خاست! تحليلهاي مثبت و منفي توسط كارشناسان مطرح ميشود. تجربه تاريخي نشان ميدهد نوآوري خودش را تحميل و راه خودش را طي ميكند. تا كجا؟ نميدانیم!
