1-          مدل ارزیابی کیفی وب سایت ها به روش WebQEM (Web Quality Evaluation Method)

در حال حاضر ارزیابی وب سایت ها و شاخص های اثرگذار در آن یکی از مباحث جدی در سطح مراکز دانشگاهی می باشد. ویژگی ها و عواملی که کیفیت و ارزش یک منبع اطلاعاتی را مشخص می نمایند ممکن است با توجه به نیازهای اطلاعاتی افراد و ماهیت منابع مورد ارزیابی متفاوت باشد. مدل ارزیابی کیفی وب سایت ها به روش وب.کیو.ای.ام  با استفاده از معیارهای چهارگانه شامل شاخص های «قابلیت استفاده»، «قابلیت عملکرد»، «قابلیت اطمینان» و  «قابلیت کارآیی» وضعیت وب سایت ها را مورد بررسی قرار می دهد. از این روش در ارزیابی وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی کشور استفاده شده است. در این قسمت به شاخص های ذیل هر بخش اشاره شده است: ]10[ ]6[ ]5[

 

 

1.  قابلیت استفاده(Usability)

 

 

قابل فهم بودن سایت

 

·        داشتن یک طرح جامع

·        محتوی مناسب

·        نقشه سایت

·        فهرست های عمومی

·        فهرست موضوعی

·        فهرست الفبایی

·        فهرست زمانی

·        فهرست مکانی

·        فهرستهای دیگر (نوع مخاطب، نوع قالب، نوع ترکیبی الفبایی و موضوعی)

·        کیفیت سیستم برچسب گذاری (لیبلینگ)

·        راهنمای کاربر

·        راهنمای قراردادی

·        راهنمای مجازی

·        نقشه (ساختمان، محوطه، لابی و اتاق)

 

 

 

ویژگی بازخورد و راهنما

 

·        کیفیت امکان راهنما

·        راهنمای جهانی (برای بازدیدکنندگان اولیه)

·        راهنمای خاص (برای جستجو، بررسی و غیره)

·        آدرس دهی

·        آدرس ایمیل

·        شماره تلفن و فاکس

·        آدرس پستی

·        بازخورد از طریق پیوند (link)

·        پرسشهای متداول

·        تازه ها

·        بازخورد از طریق فرم

·        پرسشنامه

·        یادداشتها/پیشنهادات

·        بازخورد موضوع محور

·        ثبت کاربر مهمان

 

ویژگی واسط کاربر و زیباشناختی

 

·        داشتن انسجام از طریق گروه بندی کنترلهای اصلی

·        استمرار و پایداری کنترلهای اصلی

·        استمرار کنترلهای مستقیم (کنترلهای اصلی، جستجو و مرور مطالب)

·        استمرار کنترلهای غیرمستقیم

·        ماندگاری

·        تعیین نوع سبک

·        یکسان بودن رنگ پیوندها

·        یکسان بودن سبک جهانی

·        اولویت زیباشناختی

 

ویژگی های دیگر

 

·        پشتیبانی زبان خارجی

·        نشانگر آخرین بروزرسانی

·        بروز رسانی

·        بروز رسانی محدود ( زیرسایت یا یک صفحه خاص)

·        نشانگر وضوح صفحه

 

2.      قابلیت عملکرد(Functionality)

 

 

امکان جستجو و بازیابی

 

·        مکانیسم های جستجوی وب سایت

·        جستجوی عمومی

·        جستجوی محدود (موزه، مجموعه ها، کتاب و افراد دانشگاهی)

·        مكانيسم هاي بازیابی

·        سطح سفارشی کردن بازیابی

·        سطح بازخورد بازیابی

 

امکان راهبری و تورق

 

·        قابلیت راهبری

·        قابلیت راهنمایی

·        نشان دادن مسیر

·        نشان دادن موقعیت کنونی

·        نشان دادن میانگین تعداد پیوندها در هر صفحه

·        ابزارهای کنترل راهبری

·        استمرار و پایداری در کنترلهای متنی (زیرسایت)

·        استمرار کنترلهای متنی

·        پایداری کنترلهای متنی

·        نوع پیمایش

·        پیمایش عمودی

·        پیمایش افقی

 

·        پیش بینی راهبری

·        عنوان پیوند

·        کیفیت عبارت پیوند

·        مکانیسمهای تورق

·        کنترلهای سریع تورق

 

 

 

عملکرد و محتوای خاص در فعالیتهای خاص

(مثال قرار دادن کتاب الکترونیک در سایت)

 

3.      قابلیت اعتماد(Reliability)

 

عدم نقص

·        خطاهای پیوند

·        پیوندهای شکسته

·        پیوندهای نامعتبر

·        پیوندهای غیرقابل اجرا

·        خطاهای املایی

·        خطاها و اشکالات

·        نقص­های موجود در مرورگرهای مختلف

·        نقص­ها و نتایج غیرمنتظره (خطاهای جستجو، مشکلات موجود در قالب­ها) مستقل از مرورگرها

·        صفحات مغفول

·        صفحات در دست ساخت

 

 

4  . قابلیت کارایی(Efficiency)

 

رفتار عملکرد

·        صفحات استاتیک سریع

 

 

 

قابلیت دسترسی

 

·        دسترسی به اطلاعات

·        پشتیبانی نسخه های متنی

·        خوانا بودن (بدون تاثیرپذیری از تصاویر)

·        عنوان تصویر

·        خوانایی از دید عمومی

·        تعیین نوع دسترسی

·        تعداد کادر دسترسی در صفحه

·        نسخه با دسترسی باز