چالش های رادیو و تلویزیون خصوصی(5): انحصار راديو و تلويزيون، مهمترين ناهنجاري رسانهاي كشور است
بخشهایی از نقطه نظرات وی را در ذیل و متن کامل آن را از اینجا تهیه و مطالعه کنید:
- دخالتهای دولت در مقدرات مطبوعات و اصولاً رسانهها در کشورمان، از همان آغاز شکلگیری رسانهها تاکنون برای حفظ منافع خود دولت بوده است که اتفاقاً در بسیاری مواقع در تخالف آشکار با حقوق ملت بوده است.
- بهطور مداوم بر سطح و عمق استفاده مردم ایران از فناوریهای ارتباطات و اطلاعات افزوده میشود. فیلترینگ گسترده اینترنت و پخش امواج پارازیت روی برنامههای ماهوارهای به روشنی نشان میدهند که این استفاده، فراگير و روزافزون است. مهمتر، اعتراضهای عملی و نظری است که نسبت به این فیلترینگ در جریان است.
- نکته جالب این است که حکومت بنا بر نیاز خود، برای مثال توزیع کارتهای سوخت یا ثبتنام برای دریافت یارانه، مردم را با اینترنت و دنیای آن آشنا کرده و در عین حال خواسته که اینترنت را فیلتر کند.
- بدون رسانهها اساساً نمیتوان خود تغییر و آمادگی برای تغییر را به وجود آورد. یعنی نمیشود به رسانه گفت لطفاً تشریف نیاور تا ما تغییر لازم را برای درک و فهم تو در خودمان ایجاد کنیم.
- ما هر فناوریای که اخذ میکنیم، مبتنی بر نیازهای خودمان به آن سر و سامان و سمتوسو میدهیم. تا به حال به این فکر کردهایم که چرا بعضیها خصوصاً جوانترها برای اتومبیل پراید یک ضبط گرانقیمت و چنان پر قدرت میخرند که صدایش داخل یک سالن 200 متری هم را تکان میدهد و در خیابانهای پرترافیک شهر با آن چرخ میزنند؟
- چراغهای راهنمایی و رانندگی ما مجهز به زمانسنج هستند تا ظاهراً رانندهها بفهمند چه زمان چراغ سبز یا قرمز میشود. اما چرا خیلی مواقع این چراغها روی عددهایی ثابت باقی میمانند. در حقیقت ما کلی پول خرج کردهایم که اتفاقاً کماکان به رانندگان نگوییم رنگ چراغ راهنمایی و رانندگی چه زمان تغییر میکند. از یک طرف میخواهیم منظم باشيم و از طرف دیگر، واقعيت ترافيك شهرمان بينظمي را به بالاترين سطوح مدافع نظم تحميل ميكند. این یک موضوع عمیقاً فرهنگی هست اما اطلاق تأخر فرهنگی به آن ساده نیست.
- اگر در استفاده از اینترنت، ماهواره، مطبوعات و هر رسانه دیگری اشکالی وجود دارد، این به ما برمیگردد و نه به آن رسانه و اگر بخواهیم با فیلترینگ، پارازیت، توقیف و تعطیل، رسانه را سرکوب و از دسترس خارج کنیم معضل که حل نمیشود.
- باز تأکید میکنم ما نمیتوانیم به رسانهها بگوییم نیایید تا ما آماده شویم. این یک خیال باطل بیشتر نیست. ما باید با وجود رسانهها رفتار درست با آنها و مهمتر، درست رفتار كردن با خودمان را یاد بگیریم.
- شما وقتی به عنوان راهحل ساده و فوری توقیف و تعطیلی نشریهها را بهکار میبندید، خود به خود مانع تجربه اندوختن حكومت، جامعه و مطبوعات میشوید. اینکه به تأکید گفته میشود توسعهنیافتگی مطبوعات ایران از جمله نتیجه طفولیتهای آن است، بیدلیل نیست.
- در ظاهر فکر میکنیم با بستن یک روزنامه از شر جلوگیری کردهایم اما به دست خودمان شر بزرگتری را خلق کردهایم و آن تجربهزدایی و لاجرم طفولیتهای مکرر تحمیلی است.
- ماهواره بحث درباره رفتارهای تازه را در میاندازد.
- تلويزيون ما خيلي تلاش ميكند كه در ظاهر اداي تلويزيونهاي خبري ماهواره را در بياورد اما با اين كارها نميشود موضوع را حل و فصل كرد.
- از ميان همكارانمان چند نفر ميتوانند بحثي دقيق و عملي درباره ماهوارههاي تلويزيوني ارائه دهند؟ موضوع را ريزتر ميكنم. چند نفر ميتوانند درباره كانالهاي ماهوارهاي فارسيزبان صحبت كنند؟ و باز هم جزئيتر، چند نفر هستند كه ميتوانند به دقت درباره چند و چون شبكه «من و تو» يا «فارسي1» يا «جم» صحبت كنند و راهبردها و سازمان آنها، تقسيم كار و برنامهريزيشان، نگاه كليشان به سياست، اقتصاد، فرهنگ و... را توضيح دهند؟
- بار اصلي مطالعات ارتباطات و رسانهها در كشورمان و انجام كارهاي اجرايي مربوط به توسعه رشته، سالها بر دوش دو سه نفر يعني استادمان آقاي دكتر معتمدنژاد، آقاي دكتر بديعي و آقاي دكتر محسنيانراد بوده است كه با تمام وجود، زندگيشان را صرف اين كار كردهاند.
- يكي از استادان ماجراي ديدار گروه ارتباطات دانشكده علوم اجتماعي با رئيس پيشين دانشگاه علامه را توضيح ميداد. ميگفت آقاي دكتر معتمدنژاد به رئيس دانشگاه گفتند كه پس از چند سال و با وجود نصب لوح و تابلو هنوز دانشكده ارتباطات مستقل نشده است. رئيس دانشگاه هم حكايت كرده بود كه كسي قاطري داشت، قاطر، پالان، پالان، قفلي و قفل، كليدي داشت. كسي از راه رسيد و قاطر و پالان و قفل را برد. مقصود اينكه حالا هم شما دلتان خوش است كه كليدي در دست داريد. با اين طرز تلقي، شما فكر ميكنيد قرار بود به علوم ارتباطات توجه بشود؟
- جامعه ارتباطي و رسانهاي كشور هشت سال سخت را پشت سر گذاشته و البته تجربههاي بسياري هم به دست آورده. به نظر من زمان اينكه به موضوعات مختلف ارتباطات و رسانهاي به دقت و در عمق پرداخته شود، فرا رسيده. ما بايد قبل از همه حق شهروندان را در دسترسي آزادانه به اطلاعات به رسميت بشناسيم و البته حق آزادي بيان را؛ تكليفمان را هم بايد با انحصار راديو و تلويزيون كه مهمترين ناهنجاري رسانهاي كشور است، روشن كنيم؛ البته اگر در فكر توسعه ارتباطات در كشور هستيم وگرنه كه ميشود همين وضعيت نابسامان را ادامه داد.
......
اجازه بدهيد چند پرسش كوتاه مطرح كنم. پیشبینی شما برای آینده فناوریهای ارتباطی چیست؟
سالهاست كه از رخدادهاي اين عرصه حيرتزده شدهام و فكر ميكنم كماكمان حيرت زده خواهم شد.
به نظرتان انسانها از اینکه مدام صداهاي تازه میشوند، دچار سردرد نمیشوند؟
دچار هيجان چرا ولي سردرد بهعنوان يك ابتلاي عمومي، خير. انسان امكانهاي فوقالعادهاي براي هماهنگ شدن با تحولات دارد. از اين جهت، نوع انسان بيمانند است.
گويا كمپيني براي بازگشت شما به دانشگاه علامه طباطبايي در فيسبوك شكل گرفته. اگر شرايط مهيا شود، به دانشگاه برميگرديد؟
من جايي نرفتهام كه بخواهم برگردم. دانشكده علوم ارتباطات خانه همه ماست.
چهلویکمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات در 84 صفحه رنگی منتشر و از کیوسکهای مطبوعاتی قابل تهیه است. همچنین علاقهمندان میتوانند این شماره از ماهنامه را توسط نرمافزار «برگ» (کیوسک الکترونیکی مطبوعات) بر روی گوشیهای و تبلتهای دارای سیستم عامل اندروید خریداری کرده و مطالعه کنند. نرمافزار اندرویدی «برگ» از نشانی http://barg.asr24.com یا http://cando.asr24.com قابل دریافت است. آرشیو کامل ماهنامه مدیریت ارتباطات و همچنین شماره فعلی، از طریق آدرس http://www.magiran.com/cmmagazine قابل تهیه و مطالعه است. این ماهنامه از طریق سایت www.prshop.ir نیز برای درخواستکنندگان، ارسال میشود.
